Αιμορραγία στον πρώτο μήνα της κύησης.

Η κολπική αιμορραγία είναι συχνή σε όλα τα τρίμηνα της εγκυμοσύνης και προκαλεί πάντοτε τον τρόμο στην επίτοκο, αναφορικά με τη κατάσταση της υγείας της κύησης.  Συχνότερη είναι κατά το 1ο τρίμηνο, και αφορά περίπου 20-40% επί του συνόλου των κυήσεων [1]. Ευτυχώς στη πλειοψηφία των περιπτώσεων, η πρόγνωση είναι άριστη.

Η προέλευση του αίματος, είναι σχεδόν αποκλειστικά μητρική, παρά εμβρυϊκή. Συνηθέστερα, οφείλεται σε ρήξη των αγγείων στο στρώμα τη μήτρας ή σε μικρές ρήξεις στο τράχηλο [1]. Η διάγνωση εξαρτάται από την ηλικία κύησης, το χαρακτήρα της αιμορραγίας (ήπια ή βαριά, διαλείπουσα ή συνεχής) καθώς και τη συνύπαρξη κοιλιακού άλγους ή όχι.  Κλινικά, μπορεί να εκδηλωθεί με οποιοδήποτε συνδυασμό βαριάς ή ήπιας, διαλείπουσας ή συνεχούς, ανώδυνης ή επώδυνης αιμορραγίας. Οι βασικές αιτίες είναι οι εξής:

• Φυσιολογική εμφύτευση της κύησης
• Αποβολή (επαπειλούμενη, ατελής, πλήρης)
• Έκτοπη κύηση
• Παθολογία στη μήτρα, στο τράχηλο ή το κόλπο (λοίμωξη, πολύποδας κτλ).

Η ακριβής αιτιολογία της αιμορραγίας, σε αρκετές περιπτώσεις δεν είναι δυνατό να προσδιοριστεί. Στόχος είναι, ο αποκλεισμός της έκτοπης κύησης ή της σοβαρής παθολογίας, επειδή μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή της μητέρας.  Ας σημειωθεί ότι αυτές οι επικίνδυνες καταστάσεις μπορεί να εκδηλώνονται με ήπια ανώδυνη αιμορραγία, για το λόγο αυτό «κάθε κολπική αιμορραγία θα πρέπει να συζητείται με το θεράποντα ιατρό, και να θεωρείται σοβαρή μέχρι να αποδειχθεί το αντίθετο!»

Η λήψη καλού ιστορικού βοηθά σημαντικά στη διάγνωση. Για παράδειγμα η απεικόνιση του εμβρύου ενδομητρίως σε προηγούμενη εβδομάδα αποκλείει τη πιθανότητα της εξωμητρίου κύησης. Το ιστορικό αποβολών αυξάνει τη πιθανότητα να υπάρχει υποκείμενη αιτία για νέα αποβολή. Η φυσική και κολπική εξέταση μπορούν επίσης να δώσουν στοιχεία για τη προέλευση της αιμορραγίας. Το υπερηχογράφημα αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο κατά την εκτίμηση της περιόδου στον πρώτο μήνα της εγκυμοσύνης. Η απεικόνιση των εμβρυϊκών παλμών επικυρώνει τη ζωτικότητα της κύησης, ενώ ταυτόχρονα αποκλείει το ενδεχόμενο μιας εξωμήτριας κύησης.  Κατά την πρώιμη κύηση, όταν αυτή δεν ελέγχεται με τον υπέρηχο (κάτω από τις 5,5-6 εβδομάδες), τα ευρήματα αξιολογούνται σύμφωνα με τα επίπεδα της β-χοριακής (β-hCG) στο αίμα της επιτόκου [2,3].

Σπανιότερα αίτια κολπικής αιμορραγίας στην εγκυμοσύνη είναι τα ινομυώματα, οι πολύποδες, τα οξυτενή κονδυλώματα, τα τραύματα του γεννητικού συστήματος, το εκτρόπιο και οι νεοπλασίες του τραχήλου [1].

Η φυσιολογική αιμορραγία από την εμφύτευση της τροφοβλάστης μέσα στη μήτρα, τίθεται όταν τα υπόλοιπα αίτια έχουν αποκλειστεί. Συνηθέστερα η αιμορραγία είναι διαλείπουσα, σταγονοειδής, ανώδυνη και συμβαίνει 10-14 μέρες μετά τη σύλληψη. Ο ακριβής μηχανισμός αυτής της αιμορραγίας είναι αμφισβητούμενος. Σε αυτή τη περίπτωση δεν απαιτείται θεραπεία, αλλά μόνο εφησυχασμός της επιτόκου [3].

Ποια η πρόγνωση της κολπικής αιμορραγίας στο 1ο τρίμηνο;

Μελέτες έχουν καταδείξει τη συσχέτιση της κολπικής αιμορραγίας στο 1ο τρίμηνο με επιπλοκές αργότερα στη κύηση, όπως αποβολή, πρόωρο τοκετό, πρόωρη ρήξη υμένων και περιορισμένη ανάπτυξη του εμβρύου (IUGR) [4-10].  Η πρόγνωση είναι άριστη όταν η αιμορραγία είναι ήπια και περιορισμένη στο 1ο τρίμηνο, ειδικότερα νωρίτερα των 6 εβδομάδων της κύησης [7].  Αντίθετα, όταν η αιμορραγία είναι βαρύτερη, είτε εξακολουθεί στο 2ο τρίμηνο, η πρόγνωση είναι φτωχότερη [4-6].

Ποια η κατάλληλη θεραπεία;

Για την αιμορραγία στο 1ο τρίμηνο της κύησης δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία ενώ δεν έχει διαπιστωθεί κάποια αποτελεσματική ιατρική παρέμβαση [1]. Συνήθως συστήνεται η απόλυτη ανάπαυση της επιτόκου, όμως ούτε αυτή έχει κάποια ευεργετική δράση στη πρόγνωση [1]. Σε κάθε περίπτωση, η επίτοκος θα πρέπει να ενημερωθεί για τις δυνητικές επιπλοκές της κύησης όταν η αιμορραγία εξακολουθεί στο 2ο τρίμηνο.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. UpToDate 2019. Overview of the etiology and evaluation of vaginal bleeding in pregnant women. https://www.uptodate.com/contents/overview-of-the-etiology-and-evaluatio...
2. De Sutter P, Bontinck J, Schutysers V, et al. First-trimester bleeding and pregnancy outcome in singletons after assisted reproduction. Hum Reprod 2006; 21:1907.
3. Harville EW, Wilcox AJ, Baird DD, Weinberg CR. Vaginal bleeding in very early pregnancy. Hum Reprod 2003; 18:1944.
4. Weiss JL, Malone FD, Vidaver J, et al. Threatened abortion: A risk factor for poor pregnancy outcome, a population-based screening study. Am J Obstet Gynecol 2004; 190:745.
5. Yang J, Hartmann KE, Savitz DA, et al. Vaginal bleeding during pregnancy and preterm birth. Am J Epidemiol 2004; 160:118.
6. Gracia CR, Sammel MD, Chittams J, et al. Risk factors for spontaneous abortion in early symptomatic first-trimester pregnancies. Obstet Gynecol 2005; 106:993.
7. Hasan R, Baird DD, Herring AH, et al. Association between first-trimester vaginal bleeding and miscarriage. Obstet Gynecol 2009; 114:860.
8. Lykke JA, Dideriksen KL, Lidegaard O, Langhoff-Roos J. First-trimester vaginal bleeding and complications later in pregnancy. Obstet Gynecol 2010; 115:935.
9. Velez Edwards DR, Baird DD, Hasan R, et al. First-trimester bleeding characteristics associate with increased risk of preterm birth: data from a prospective pregnancy cohort. Hum Reprod 2012; 27:54.
10. McPherson JA, Odibo AO, Shanks AL, et al. Adverse outcomes in twin pregnancies complicated by early vaginal bleeding. Am J Obstet Gynecol 2013; 208:56.e1.

Για περισσότερες πληροφορίες, ή για να μας υποβάλλετε τα ερωτήματα σας  γράψτε στο e-mail:  infobgyn@gmail.com